تحقیقات نشان می‌دهد که استرس در زندگی ما اثرات مخربی داشته و بسیاری از افراد به درستی به درمان آن فکر نمی‌کنند. متأسفانه، برخی افراد استرس را به عنوان یک محرک برای افزایش فعالیت‌های خود در نظر می‌گیرند. در زندگی روزمره خود، ما با فشارهای روانی خارجی متعددی روبه‌رو می‌شویم.
از دوران کودکی، احساسات مختلفی درون خود را سرکوب می‌کنیم و تعارضات با دنیای واقعی و اخلاقی باعث شده است که یک سیستم دفاعی برای مقابله با این هجمه‌های روانی درونی و بیرونی را ایجاد کنیم. این کوله بار مکانیزم دفاعی به ما کمک می‌کند تا در مقابل اضطراب و افسردگی ناشی از سرکوب‌ها و انکار، تعادل را حفظ کنیم.
اما استرسها و فشارهای روانی روزمره می‌توانند زندگی را برای افرادی که به مدیریت این تنش‌ها عادت ندارند، دشوار کنند. اما با مطالعه این مقاله، امیدواریم که شما با آشنایی بیشتر با استرس، قادر به کاهش آن با انجام تکنیک‌های مختلف شوید.
استرس چیست؟
فشار روانی، که ناشی از عوامل بیرونی در بدن ظاهر می‌شود، می‌تواند به صورت کاملاً طبیعی باشد، به ویژه در دوره‌های امتحانات و مواقع مشابه. در این زمان‌ها، استرس و اضطراب هر دو به عنوان بخشی از مبارزه طبیعی بدن یا یک نوع واکنش فرار ظاهر می‌شوند.
زمانی که یک فرد احساس خطر می‌کند، بدنش هورمون‌های استرس را ترشح می‌کند. این هورمون‌ها باعث افزایش نرخ ضربان قلب می‌شوند، در نتیجه بیشترین مقدار خون به اندام‌ها پمپ می‌شود. این واکنش به افراد این امکان را می‌دهد که برای جنگ یا فرار آماده شوند. همچنین، نفس‌های سریعتری می‌کشند، فشار خون افزایش می‌یابد و در عین حال، حواس شارپتر می‌شود و بدن مواد مغذی را به خون می‌آزاد کند تا اطمینان حاصل شود که تمام اجزاء انرژی مورد نیاز خود را دارند. این فرآیند به سرعت اتفاق می‌افتد و تخصصی به نام “استرس” دارد.
اضطراب پاسخی است که بدن به این استرسها نشان می‌دهد. بسیاری از افراد اضطراب را به عنوان یک حالت ناراحتی یا ترس قبل از رویدادهای مهم تجربه می‌کنند. اضطراب شما شما را هوشیار و آگاه نگه می‌دارد. وقتی با تهدید جسمی یا احساسی واقعی یا درک شده روبه‌رو می‌شوید، واکنش جنگ یا فرار آغاز می‌شود. اگرچه این واکنش ممکن است مفید باشد، اما برای برخی افراد ممکن است در زندگی روزمره‌ی آن‌ها مزاحمت ایجاد کند.
استرس یک واکنش و تنش در بدن است که به شکل مبارزه یا فرار رخ می‌دهد. هدف این پاسخ، حفظ هوشیاری، تمرکز و آمادگی بدن برای مقابله با تهدیدات است. این تنش روانی طبیعی است، اما گاهی اوقات ممکن است برخی افراد را در مشکلات خود فرو ببرد.
چگونه می‌توان نشانگان استرس را تشخیص داد؟
استرس و اضطراب همواره به صورت واکنش رفتاری ظاهر نمی‌شود، بلکه در برخی موارد به شکل مشکلات جسمانی ظاهر می‌شود که هرکدام ممکن است نمایانگر استرس و اضطراب شدید باشند. برخی از این نشانه‌های فیزیکی و جسمانی شامل موارد زیر می‌شوند:
- ضربان قلب سریع‌تر
- تنفس سریع‌تر
- افکار نگران‌کننده
- حس بدبختی و گیر افتادن
- تحریک‌پذیری یا خشم
- احساس غرق شدن، ناراحتی و تنهایی
- حالت تهوع
- سرگیجه
- اسهال یا یبوست
- در کودکان: ناخن خوردن، شب ادراری و …
این نشانه‌ها می‌توانند به عنوان نشانگان جسمانی از تنش‌ها و نگرانی‌های روانی عمل کنند و برای شناخت این وضعیت‌ها، درک این نشانه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
آیا استرس و اضطراب گاهی مفیده؟
زمانی که مغز با یک وضعیت استرسی مواجه می‌شود، به تولید اپی‌نفرین، نوراپی‌نفرین و کورتیزول می‌پردازد. این واکنش فیزیولوژیک متنوع، از جمله افزایش فشار خون و ضربان قلب، به وجود می‌آید.
حواس پنج‌گانه به سرعت مشغول یک عمل لیزری و متمرکز می‌شود تا از وضعیت‌های فیزیکی استرس‌زا مانند پرش از یک اتومبیل در حال حرکت جلوگیری کند و شما را در امان نگه دارد. علاوه بر این، مزایای دیگر نیز مطالعه خواهیم کرد، از جمله:
1. کمک به مواجهه با چالش‌های روزمره
2. ایجاد انگیزه برای دستیابی به اهداف
3. کمک به اجرای بهتر کارهای روزانه
4. تقویت و افزایش حافظه
با کمی استرس، محققان معتقدند که برخی از استرسها می‌توانند به بهبود عملکرد قلب کمک کرده و بدن را در مقابل عفونت مقاوم سازند. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که افرادی که قبل از جراحی با میزان متوسط استرس مواجه شده بودند، بهبود پیدا کردند واکنش سریعتری نسبت به افرادی که استرس زیاد یا کم داشتند، داشتند.
علائم استرس زیاد چه نشانه های دارد؟
تشخیص اینکه چه زمانی با استرس خوب یا بد روبرو می‌شوید، ممکن است دشوار باشد، اما روش‌های مهمی وجود دارد که بدن شما را به وضعیت بیش از حد استرس آگاه می‌کند. حفظ نظارت بر علائم هشدار دهنده می‌تواند کمک کند. علائم فیزیکی استرس شامل:
- ناتوانی در تمرکز یا انجام وظایف
- مبتلا شدن به سرماخوردگی‌های مکرر
- احساس درد در بدن
- افزایش در بروز بیماری‌های خودايمنی
- تجربه سردرد، سرگیجه یا لرزش
- افزایش تحریک‌پذیری
- اختلال در خواب رفتن یا بیدار ماندن
- تغییرات در اشتها
- احساس عصبانیت یا اضطراب بیش از حد معمول
- مشکلات گوارشی
- افکار مسابقه‌ای
- تغییرات در الگوی خواب
- درد در قفسه سینه یا تپش قلب
- خستگی یا مشکل در خواب
- افزایش فشار خون
نظارت به خوبی بر این علائم، کلیدی است تا بتوانید بهترین راه برای مدیریت استرس خود را پیدا کنید.
عوارض استرس
با وجود اینکه در گذشته استرس نقش مهمی در بقای انسان‌ها ایفا می‌کرد، اما امروزه این نقش به شدت کاهش یافته است. با این حال، ژنتیک ما هنوز برنامه‌ریزی شده است تا در مقابل خطرات احتمالی مقاومت نشان دهد و این ویژگی با ما به دنیا می‌آید.
در دنیای امروز، چالش‌های بقا مانند گذشته وجود ندارند و استرس به عنوان یک معضل بیشتر به حساب می‌آید که بیشتر به ما آسیب می‌زند تا اینکه ما را محافظت کند. اینجا با بسیاری از علائم آشنا شده‌ایم، بنابراین در این بخش اطلاعات اضافی ارائه نخواهیم داد. استرس‌های بالا (مزمن) با تأثیر بر غدد فوق کلیوی و ترشح اپی‌نفرین و کورتیزول، سیستم ایمنی شما را ضعیف می‌کنند.
زمانی که با فشار زیادی روبرو می‌شوید، شیمی مغز شما به شدت تغییر می‌کند و بدن شما به دنبال منشأ فشار جستجو می‌کند. اما از آنجایی که سیستم ایمنی نمی‌تواند مشکل را شناسایی کند، اعضای داخلی بدن را به عنوان بیگانه شناسایی می‌کند و با آن مبارزه می‌کند. این فرآیند باعث ایجاد بیماری‌های خودی می‌شود.
نتیجه گیری
استرس و اضطراب گاهی مفید هستند زیرا در مواجهه با خطرات و چالش‌ها، این احساسات به عنوان یک واکنش طبیعی بدن ایفا می‌کنند. در شرایط استرسی، بدن هورمون‌های استرس ترشح می‌کند که باعث افزایش ضربان قلب، تنفس سریع‌تر، و افزایش هوشیاری می‌شود. این واکنش‌ها به افراد کمک می‌کنند تا بهتر با خطرات برخورد کنند یا در مواجهه با چالش‌ها، عملکرد بهتری از خود نشان دهند.
همچنین، استرس می‌تواند انگیزه فراهم کند و افراد را به سمت دستیابی به اهداف و رفع مشکلات هدایت کند. این حالتهای استرسی معمولاً به عنوان “استرس مثبت” شناخته می‌شوند و در مواقعی که به مدت کوتاه زمانی ایجاد می‌شوند، ممکن است به بهبود عملکرد شخصی و حتی تقویت سیستم ایمنی کمک کنند.
بنابراین، استرس و اضطراب، زمانی که به میزان معقول و در مقابل چالش‌های زندگی ایجاد می‌شوند، نقش مثبتی در افزایش هوشیاری، ایجاد انگیزه، و تقویت عملکرد فردی ایفا می‌کنند.
دیدگاهتان را بنویسید